Het nieuwstedelijk maakt een oerdegelijke kroniek op basis van een halve eeuw Limburgse geschiedenis.
Mooie jaren
Het nieuwstedelijk
Nog te zien op 23-24/5 in CC Hasselt, op tournee in het najaar. Speellijst: www.nieuwstedelijk.be
Deze creatie ontstond in opdracht van de UHasselt, die haar vijftigste verjaardag viert, maar het resultaat oogt vintage Het nieuwstedelijk. Het stadsgezelschap van Hasselt, Genk en Leuven liet zich inspireren door het filmepos La meglio gioventù (2006), waarin een halve eeuw Italiaanse geschiedenis voorbijvliegt. Ook dit stuk is het soort mozaïek dat in kleine verhalen enkele historische bewegingen en alle lagen van de bevolking laat kruisen – een wonder dat het máár tweeënhalf uur duurt.
Mooie jaren verbeeldt zich een Limburgse geschiedenis sinds 1973, met de klemtoon op de eerste twintig jaar. In de oprichting van een universiteit en de sluiting van de mijnen lezen regisseurs Stijn Devillé en Christophe Aussems een sociale gamechanger. Daarna ontwikkelt zich, met vallen en opstaan, een Limburgs zelfbewustzijn, met onder meer de opkomst van een Steve Stevaert-achtige politicus (Michaël Pas). Op de achtergrond passeren mondiale en nationale thema’s als de oliecrisis en de legalisering van euthanasie de revue.
Pak en pruik
Het tijdsbestek in kronieken als deze kan een troef of een valkuil zijn. Een vlucht van vijftig jaar vraagt niet alleen grote psychologische transformaties van je acteurs, die worden ook nog eens door een stijlfilter gehaald – vooral de seventies en eighties teren op pak en pruik. Maar laat dat net de kracht zijn van Het nieuwstedelijk – zie ook hun financiële trilogie (Hebzucht, Angst en Hoop): het laat het tikken van de tijd voelen.
De muziek die altijd tot actie lijkt aan te sporen, de activistische drang van de personages die geen tijd te verliezen hebben, de strakke enscenering, de constante urgentie: die typische ingrediënten blijken erg geschikt om ook een propvol stuk te ritmeren. Zo voelen die decennia waardoor de tien acteurs razen altijd als een verhevigd nu. Het zijn net de scènes waarin dat ritme stilvalt (opening en slot) of op hol slaat (de cast die dertig jaar geschiedenis samenvat) die zichzelf minder rechtvaardigen.
Je moet het deze acteurs echter nageven: ze doen je geloven dat ze vijftig jaar overbruggen. Kris Cuppens die van swingende jonge mijnwerker in ervaren rechter in creperende oude man muteert: indrukwekkend. Mooie jaren illustreert via fictieve sleutelfiguren hoe een regio rimpels kreeg – en dat het daartussen krioelt van de straffe verhalen.